Buổi chiều Thứ Sáu ngày 21/11/2025 tại cơ sở 97 Võ Văn Tần, CLB Quản lý công hiện đại – trực thuộc Khoa Kinh tế và Quản lý công đã tổ chức thành công Workshop chuyên đề “An ninh mạng và Phòng chống tội phạm công nghệ cao”. Diễn giả chính của chương trình là Thượng tá Đỗ Minh Kim – Phó trưởng phòng 3, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an. Workshop không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức lý thuyết đơn thuần, mà còn là diễn đàn trao đổi sâu về các lỗ hổng trong quản lý xã hội trên không gian mạng hiện nay.
Bức tranh toàn cảnh về “Chủ quyền số” và áp lực lên hạ tầng an ninh
Mở đầu bài tham luận, Thượng tá Đỗ Minh Kim đã phác họa bối cảnh chuyển đổi số tại Việt Nam thông qua các số liệu thống kê ấn tượng nhưng cũng đầy thách thức. Với quy mô dân số 100 triệu người, trong đó 73% dân số sử dụng Internet và có hơn 77 triệu tài khoản mạng xã hội, Việt Nam đang trở thành một trong những quốc gia có tốc độ phát triển số nhanh nhất khu vực. Tuy nhiên, sự bùng nổ này cũng biến nước ta thành “vùng trũng” của các cuộc tấn công mạng.
Dẫn chứng từ báo cáo an ninh mạng năm 2023 cho thấy những con số đáng báo động: Việt Nam ghi nhận 14.000 vụ tấn công mã độc tống tiền (Ransomware), tăng 8,4% so với năm trước; tổng thiệt hại ước tính lên tới 17,3 nghìn tỷ đồng. Điều này đặt ra bài toán cấp thiết cho công tác quản lý nhà nước trong việc bảo vệ hạ tầng thông tin trọng yếu và tài sản số của quốc gia.
Nhận diện tội phạm công nghệ cao dưới lăng kính quản lý Đi sâu vào thực tiễn, diễn giả đã phân tích hệ thống các phương thức, thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao đang diễn biến phức tạp. Dựa trên sơ đồ phân loại tội phạm, diễn giả đã mổ xẻ 5 nhóm nguy cơ chính thách thức trật tự an toàn xã hội:
- Tệ nạn xã hội trên không gian mạng: Bao gồm các hoạt động đánh bạc, cá độ bóng đá xuyên biên giới với quy mô dòng tiền ngàn tỷ.
- Tội phạm qua Game Online: Lợi dụng trò chơi trực tuyến để phát tán mã độc, thu thập dữ liệu trái phép.
- Văn hóa phẩm đồi trụy: Tán phát nội dung độc hại, xâm phạm thuần phong mỹ tục và ảnh hưởng tiêu cực đến giới trẻ.
- Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (CĐTS): Các thủ đoạn giả danh cơ quan tư pháp (Công an, Viện kiểm sát), tấn công email doanh nghiệp, và các mô hình đa cấp tiền ảo biến tướng.
- Tội phạm Tài chính – Ngân hàng: Trộm cắp thông tin thẻ (Skimming), thanh toán khống và các hành vi rửa tiền tinh vi.
Đặc biệt, diễn giả nhấn mạnh sự xuất hiện của các yếu tố chính trị, khi các thế lực thù địch lợi dụng không gian mạng, sử dụng các ứng dụng, nền tảng xuyên biên giới để phát tán tin giả, chống phá Đảng, Nhà nước, đòi hỏi sinh viên phải có bản lĩnh chính trị vững vàng và khả năng nhận diện thông tin sai lệch.
Hành lang pháp lý và trách nhiệm bảo vệ dữ liệu cá nhân
Một điểm nhấn quan trọng mang tính học thuật cao trong buổi Workshop là phần phân tích về Nghị định 13/2023/NĐ-CP về Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Thượng tá khẳng định: “Dữ liệu cá nhân hiện nay không chỉ là tài sản riêng tư mà là tài nguyên quốc gia”. Việc mua bán, lộ dữ liệu đang diễn ra công khai và thách thức pháp luật. Diễn giả đã hệ thống hóa các quy định pháp luật hiện hành, làm rõ trách nhiệm của các chủ thể (từ cá nhân đến tổ chức doanh nghiệp) trong việc thu thập, xử lý và lưu trữ dữ liệu. Đây là nội dung cốt lõi giúp sinh viên hiểu rõ cơ chế vận hành của chính sách công trong lĩnh vực an ninh mạng hiện nay.
Định hướng kỹ năng và tư duy cho sinh viên Kết thúc buổi chia sẻ, diễn giả đã đưa ra các khuyến nghị thực tiễn về quy trình phòng ngừa và xử lý khủng hoảng an ninh mạng (quy tắc về Cookie, Cache, mật khẩu và định danh).
Chương trình đã khép lại nhưng mở ra nhiều hướng tư duy mới cho các sinh viên tham dự. An ninh mạng không còn là câu chuyện kỹ thuật của riêng giới IT, mà là một trụ cột quan trọng trong Khoa học quản lý và Chính sách công, đòi hỏi sự hiểu biết toàn diện về pháp luật, xã hội học và kỹ năng quản trị rủi ro.
Nguồn: Câu lạc bộ Quản lý công hiện đại – Khoa Kinh tế và Quản lý công